Sanitasyon, hastalıkların önlenmesi ve sağlığın korunması anlamına gelmesi nedeniyle pestkontrol ( haşerekontrol) ve dezenfekziyon hizmetinin temel kavramıdır.

Sanitasyon İlkeleri

Haşere kontrolünde başlıca sanitasyon genel kurallarını şöyle sıralayabiliriz.

  • Yiyecek kaynaklarının kaldırılması
  • İçecek kaynaklarının kaldırılması
  • Yuvaların/giriş yerlerinin kaldırılması

Şimdi sanitasyon ilkelerinin uygulamadaki karşılıklarına bakabiliriz.

Temizlik

  • Dökülmüş saçılmış yiyecek ürünleri temizlenmelidir.
  • Yağlı yüzeyler temizlenmelidir.
  • Dolap, ekipman, tezgah altı ve arkası gibi görünmeyen yerler temizlenmelidir.
  • Dip, köşe temizliğine önem verilmelidir.
  • Giderler temizlenmelidir.
  • Personel girişleri temizlenmelidir.

Çöp yönetimi

  • Çöp torbası kullanılmalı, dolan çöp torbaları ağzı kapalı olarak çöp konteynerlerine atılmalıdır.
  • Çöp ideal olarak günlük alınmalıdır, her gün alınmıyorsa 1 haftayı aşmamalıdır.
  • Her çöp alınışında, çöp konteynerleri, çöp alanının zemini yıkanmalı, etrafa dökülen çöpler temizlenmelidir.
  • Çöp konteynerlerinin kapakları daima kapalı tutulmalıdır.
  • Çöp konteynerleri metal olmalı, plastik olanlar yerden yukarıda olmalıdır.
  • Çöp alanı binadan en az 60m uzakta olmalıdır.

Uygun bina yapısı

  • Bina kullanım amacına göre inşa edilmelidir.
  • Havalandırması, ışıklandırması tam olmalıdır.
  • Haşere geçirmez olmalıdır.

Tecrit

  • Haşerenin bina içine girişinin engellenmesidir (haşere geçirmezlik).
  • Böcek geçirmezlik
  • Kemirgen geçirmezlik
  • Bina içine giren haşerenin bina içinde yuva ve barınak olarak kullanabileceği yerlerin yok edilmesidir (Kapama – Tıkama).
  • Kemirgen geçirmezlik:
  • Bina içine açılan 0.6cm’ den geniş tüm açıklıkların kapatılmasıdır. Kapı altları
  • Boru-kablo vs. etrafındaki duvar açıklıkları,
  • Boru ağızları
  • Havalandırma ve fanlar
  • Giderler
  • Tırmanmanın engellenmesidir.
  • Kullanım dışında iken kapı ve pencerelerin kapalı tutulmasıdır.
  • Böcek geçirmezlik:
  • Böceğin bina içine girebileceği yarık, çatlak ve tüm açıklıkların kapatılmasıdır.
  • Sinek kontrolünde tecrit:
  • Kapı ve pencereler kapalı tutulmalıdır.
  • Açık kalacak camlara/kapılara sineklik takılmalıdır.
  • Metal, göz büyüklüğü küçük sinekler için 1.4mm, kara sinekler için 1.8mm’ yi aşmamalıdır
  • Dışarı ile bağlantılı tüm açıklıklar kapatılmalıdır.
  • Kapılar mümkünse dışarı doğru açılmalıdır.
  • Kapı altlarına süpürgelik (fırça) takılmalıdır.
  • Kapı ve pencereler kasalarına tam oturmalı, oturmayanlara bant takılmalıdır.
  • İç alandaki girişlerde PVC şeritler veya hava kapıları (perdeleri) kullanılmalıdır (480m/d).
  • İç alandaki girişlerde PVC şeritler veya hava kapıları (perdeleri) kullanılmalıdır (480m/d).
  • Hamam böceği kontrolünde tecrit:
  • Tüm yarık-çatlak, aralıklar ve boşluklar kapatılmalıdır. Kırık, çatlak fayanslar
  • Tezgah-tezgah, tezgah-duvar araları
  • Lavabo etrafındaki yarık-çatlaklar
  • Kapı-pencere kasası ile duvar arası
  • Boru duvar girişleri, Köşebentler, Ucu açık profil, boru, kablo hatları

Uygun depolama

  • Depolanan malzeme ile duvar arasında 45 cm mesafe olmalıdır.
  • Depolanan malzeme yerden 20 cm yukarıda olmalıdır.
  • Her 3 m’ de bir duvara doğru koridor bırakılmalıdır.

Bahçe düzeni

  • Bina etrafında en az 60 cm’ lik çakıl veya beton zemin olmalıdır.
  • Çimler kısa tutulmalıdır.
  • Ağaçlar binadan uzak olmalıdır (15-20 m).
  • Bahçede meyve ağacı olmamalıdır.
  • Bina duvarında sarmaşık ve asma gibi bitkiler olmamalıdır.
  • Bahçede ve binaya bitişik hurdalık ve yığınlar olmamalıdır.
  • Paletler binaya bitişik dizilmemelidir.
  • Bahçede oluşan su birikintileri drene edilmelidir.

Dış Işıklandırma

Gece gören haşerelerin binaya cezbedilmesi engellenir. Bina etrafında 60m mesafe içindeki tüm cıva buharlı lambalar yüksek basınçlı sodyum buharlı lambalarla (50 Watt) değiştirilmelidir.

Gece gören haşerelerin binaya cezbedilmesi engellenir. Bina dış duvarındaki ve kapı girişlerindeki akkor lambaların güçleri düşürülmeli (25 Watt), lambalar beyaz veya sarı ışıklı olmalıdır.

Bina dış duvarına monte edilmiş lambalarda siperlik kullanılmalı veya lambaların etrafındaki duvar koyu mavi veya yeşile boyanmalıdır.